Etik Politikas�

Etik Politika
Bilimsel bir �al��man�n olu�turulmas�na kat�lan t�m taraflar�n (yazar, edit�r, hakem, yay�nc� ve okuyucu) bilimin do�ru ilerlemesine katk�da bulunmas� hedeflenir. Bu hedef do�rultusunda haz�rlanan bilimsel �al��malarda bilimsel etik ilkelere uygunluk �nemlidir. G��s-Kalp-Damar Anestezi ve Yo�un Bak�m Derne�i Dergisi, Yay�n Eti�i Komitesi'nin (COPE) haz�rlad�� y�nergeyi temel alan etik ilkeleri benimsemi� ve bilimsel bir �al��man�n olu�turulmas�na katk�da bulunan t�m bireyler taraf�ndan benimsenmesini tavsiye etmi�tir.

Yazarlar�n Etik Sorumluluklar�
G��s-Kalp-Damar Anestezi ve Yo�un Bak�m Derne�i Dergisinin yay�n politikas�na uygun olarak, ara�t�rma protokollerinin uluslararas� anla�malara uygun olarak bir etik kurul taraf�ndan onaylanmas�, “WMA Helsinki Deklarasyonu - Ethical Princes for Medical Research Involving Human Subjects (son g�ncelleme: Ekim 2013, Fortaleza, Brezilya)”, “K�lavuz” laboratuvar hayvanlar�n�n bak�m� ve kullan�m� i�in (8. bask�, 2011)” ve/veya “Hayvanlar� ��eren Biyomedikal Ara�t�rmalar i�in Uluslararas� K�lavuz �lkeler (2012)” t�m ara�t�rma �al��malar� i�in gereklidir.

G�nderilen yaz� etik kurul onay� i�ermiyorsa COPE k�lavuzuna (Edit�rler i�in Rehber: Ara�t�rma, Denetim ve Hizmet De�erlendirmeleri) g�re incelenecektir. �al��man�n etik onay almas� gerekiyorsa, inceleme s�recine devam edebilmek i�in yazarlardan etik onay vermeleri istenecektir. Etik onay sa�layamazlarsa yaz�lar� reddedilecek ve ayr�ca kendi kurumlar� ve gerekti�inde �lkelerindeki ilgili kurumlara bu t�r �al��malar�n etik kurul onay� almas� gerekti�i konusunda bilgi verilecektir. Onay vermeleri halinde yaz�n�n incelenmesine devam edilecektir.

Yay�n kurulunun incelemesi sonras�nda �al��man�n etik kurul onay� gerektirmemesi durumunda, yazarlardan etik kurul onay� veya ilgili ba��ms�z kurul taraf�ndan verilen, ara�t�rma b�t�nl�� a��s�ndan �al��man�n etik kurul onay�na gerek olmad��n� g�steren bir belge sunmalar� istenecektir. (Kendi �lkelerindeki kurallar). Yazarlar�n onay vermesi veya etik onay�na gerek olmad��n� g�steren bir belge sunmas� halinde inceleme s�recine devam edilebilir. Yazarlar�n her iki belgeyi de sa�layamamas� durumunda makale reddedilebilir.

�nsanlar �zerinde deneysel ara�t�rmalara ili�kin makalelerde, hastalar�n ve g�n�ll�lerin ge�irebilecekleri prosed�rlerin ayr�nt�l� bir �ekilde a��klanmas�n�n ard�ndan bilgilendirilmi� onamlar�n�n al�nd��n� g�steren bir ifadeye yer verilmelidir. Dergi, ilgili otoriteden al�nan Etik Kurul Onay�'n�n bir kopyas�n� talep edebilir. Olgu sunumlar� ve klinik g�r�nt�ler i�in de bilgilendirilmi� onam al�nmas� gerekmektedir.

�nsan veya hayvan deneklerinin kullan�ld�� al��malar, uygun kurumsal ve yerel Sa�l�k Bakanl�� etik kurullar� taraf�ndan onaylanmal�d�r. Deneysel, klinik ve ila� �al��malar� ile baz� vaka sunumlar� i�in ara�t�rma protokollerinin uluslararas� anla�malara uygun olarak etik onay� gerekmektedir. Yazarlardan etik kurul raporlar� veya e�de�er bir resmi belge talep edilebilir. �nsanlar �zerinde deneysel ara�t�rmalar i�eren yaz�larda, hastalar�n ve g�n�ll�lerin yaz�l�, bilgilendirilmi� onamlar�n�n al�nd��n� g�steren bir beyan bulunmal�d�r. Hayvanlar �zerinde yap�lan �al��malarda hayvanlar�n ac� ve �st�raplar�n� �nlemek i�in al�nan �nlemlerin a��k�a belirtilmesi gerekmektedir. Yaz�n�n Gere� ve Y�ntem b�l�m�nde hasta onam� ile ilgili a��klama ve etik kurulun ad�, etik kurul onay tarihi ve numaras� belirtilmelidir. Hastalar�n anonimli�ini dikkatli bir �ekilde korumak yazarlar�n sorumlulu�undad�r.

Savunmas�z Ki�ilere Y�nelik Ara�t�rma Eti�i
G��s-Kalp-Damar Anestezi ve Yo�un Bak�m Derne�i Dergisi'nde, insan kat�l�mc�lar�n, �zellikle de �ocuklar gibi savunmas�z pop�lasyonlar�n yer ald�� t�m ara�t�rmalarda en y�ksek etik standartlar� desteklemeye kararl�y�z. Sorumlu ve sayg�l� ara�t�rma uygulamalar�na olan ba�l�l��m�z do�rultusunda, bu gruplar�n korunmas�n� ve etik muameleye tabi tutulmas�n� sa�lamak i�in a�a��daki y�nergeleri olu�turduk:

�ocuklar ��in R�za Gereksinimleri
Ebeveyn/Veli Onay�: 18 ya��n alt�ndaki �ocuklar� kapsayan t�m ara�t�rmalar i�in, bir ebeveynden veya yasal vasiden yaz�l� bilgilendirilmi� onam al�nmal�d�r. Bu onay bilgilendirilmi�, g�n�ll� ve belgelenmi� olmal�d�r.

�ocuklar�n Onay�: Ara�t�rmac�lar�n, ebeveyn izninin yan� s�ra, ara�t�rmaya kat�l�mlar� konusunda fikir olu�turabilen ve karar verebilen �ocuklardan da onay almalar� gerekmektedir. Bu s�re� ya�a uygun olmal� ve �ocu�un anlay�� d�zeyine ve �zerkli�ine sayg� g�stermelidir.

Gizlilik ve Gizlilik: �ocuk kat�l�mc�lar�n mahremiyetini ve gizlili�ini korumak i�in ekstra �nlemler al�nacakt�r. Buna takma adlar�n kullan�lmas�, yay�nlanan verilerden tan�mlanabilir ayr�nt�lar�n kald�r�lmas� ve verilerin g�venli bir �ekilde saklanmas� dahildir.

Etik �nceleme: �ocuklar�n yer ald�� t�m �al��malar, ara�t�rman�n hakl� oldu�undan ve potansiyel faydalar�n t�m risklerden daha a��r bast��ndan emin olmak i�in s�k� bir etik inceleme s�recinden ge�melidir. Etik inceleme ayn� zamanda �al��man�n yararl�l�k, zarar vermeme ve adalet ilkelerine ba�l� kalmas�n� da sa�layacakt�r.

G�zetim ve �zleme
Bu etik kurallara ba�l�l�� sa�lamak i�in G��s-Kalp-Damar Anestezi ve Yo�un Bak�m Derne�i Dergisi, savunmas�z pop�lasyonlar� i�eren t�m �al��malar�n bir Kurumsal �nceleme Kurulu veya e�de�er bir etik g�zetim komitesi taraf�ndan incelenmesini ve izlenmesini gerektirir. Bu komite, �al��may� ba�lang�c�ndan tamamlanmas�na kadar denetleyecek ve kat�l�mc�lar�n haklar�n�n ve refah�n�n s�rekli korunmas�n� sa�layacakt�r.

Ara�t�rma eti�i politikalar�m�z ve prosed�rlerimiz hakk�nda daha fazla ayr�nt� almak veya dergimizde yay�nlanan bir �al��man�n etik y�r�t�lmesine ili�kin endi�elerinizi bildirmek i�in l�tfen [email protected] adresinden etik komitemizle ileti�ime ge�in.

Edit�rlerin Etik G�rev ve Sorumluluklar�

Yazarlar�n cinsiyeti, dini veya siyasi inanc�, etnik veya co�rafi k�kenine dayal� hi�bir ayr�m g�zetmeksizin g�revlerini yerine getirirken dengeli, objektif ve adil davranmak.
Dergiye g�nderilen �al��may�, hi�bir yazara ayr�cal�k g�stermeden i�eri�ine g�re de�erlendirmek.
Olas� ��kar �at��malar�n� �nlemek i�in gerekli �nlemleri almak ve varsa mevcut a��klamalar� de�erlendirmek.
Sponsorlu �al��malar veya �zel �al��malar� da di�er �al��malarla ayn� �ekilde ele almak.
Etik kurallar�n ihlaline ili�kin �ikayetlerde derginin politika ve prosed�rlerine ba�l� kalarak gerekli prosed�rleri uygulamak.
Eser sahibinin kimli�i ne olursa olsun, gerekli yapt�r�mlar� uygulamaktan �ekinmeden yazarlara �ikayete yan�t verme f�rsat� vermek.
Derginin ama� ve kapsam�na uygun olmayan �al��may� reddetmek.

Hakemlerin Etik Sorumluluklar�

Edit�r�n karar verme s�recine katk�da bulunabilmek i�in makalenin zaman�nda incelenmesi ve incelemelerin yaln�zca edit�r�n uzmanl��na ili�kin �al��man�n ele�tirel de�erlendirmesini kabul etmesi gerekmektedir.
De�erlendirme yaln�zca �al��man�n i�eri�ine ili�kin olarak objektif bir �ekilde yap�lmal�d�r. �al��ma dini, siyasi ve ekonomik ��karlar g�zetilmeden de�erlendirilmelidir.
Yay�nlanacak makalenin kalitesinin art�r�lmas�na yard�mc� olacak �nerilerde bulunmak ve �al��may� ele�tirel olarak incelemek. Yorumlar�n� yazara yap�c� ve nazik bir dille iletmek.
Edit�r ve yazar taraf�ndan sa�lanan bilgilerin gizlili�ini korumak, gizlilik ilkesi gere�ince de�erlendirme s�recinden sonra eseri imha etmek, k�r hakemlik s�recine ayk�r� bir durum varsa edit�re bildirmek ve de�erlendirmeye almamak.
Potansiyel ��kar �at��malar�n�n (mali, kurumsal, i�birlik�i veya yazar ile yazar aras�ndaki di�er ili�kiler) fark�nda olmak ve gerekirse edit�r� bu makaleye verdi�i deste�i geri �ekmesi konusunda uyarmak.

Yay�nc�n�n Etik Sorumluluklar�
Bilimsel bir �al��man�n olu�turulmas�nda yer alan taraflardan yay�nc�n�n da t�m bu etik ilkeler �er�evesinde hareket etmesi gerekmektedir. Bunlara ek olarak yay�nc�n�n ileti�im g�c�n� hi�bir ki�isel ��kar g�zetmeden kullanmak ve hedef kitleyi do�ru y�nlendirmekle y�k�ml�d�r. Dergilerinde/kitaplar�nda yay�nlanan her eserin m�lkiyetini ve telif haklar�n� korur ve yay�mlanan her eserin ar�ivlenmesi g�revini �stlenir. �nsanlar etik olmayan bir durumla kar��la�t�klar�nda yay�nc�yla ileti�ime ge�mekten �ekinmemelidir.

Bilimsel ara�t�rma ve yay�n eti�ine ayk�r� oldu�u d��n�len baz� eylemler

�ntihal: Ba�kalar�n�n orijinal fikir, y�ntem, veri veya eserlerini, bilimsel kurallara uygun olarak kaynak g�stermeden k�smen veya tamamen benimsemek,
Sahtekarl�k: Bilimsel ara�t�rmalarda ger�ekte mevcut olmayan veya tahrif edilmi� verileri kullanmak
�arp�tma: Ara�t�rma kay�tlar�n�n veya elde edilen verilerin �arp�t�lmas�, kullan�lmayan cihaz veya materyallerin ara�t�rmada kullan�lm�� gibi g�sterilmesi, ara�t�rma sonu�lar�n�n, ara�t�rmaya sponsor olan ki�i ve kurulu�lar�n ��karlar� do�rultusunda �arp�t�lmas� veya �ekillendirilmesi
Yay�nlama: Akademik atama ve y�kselmelerde ayr� yay�nlar halinde n�sha olarak sunulmas�
Dilimleme: Bir ara�t�rman�n sonu�lar�n�, ara�t�rman�n b�t�nl��n� bozacak �ekilde da��t�p yay�mlamak ve birden fazla kez ayr� yay�n olarak sunmak suretiyle akademik atama ve y�kseltmelerde ara�t�rma sonu�lar�n� ayr� yay�nlar halinde sunmak
Haks�z yazarl�k: Aktif katk� sa�lamayan ki�ileri dahil etmek veya �al��maya katk�da bulunanlar� dahil etmemek, yazarlar�n s�ralamas�n� herhangi bir gerek�e g�stermeksizin uygunsuz bir �ekilde de�i�tirmek, aktif katk� sunanlar�n isimlerinin ara�t�rmadan ��kar�lmas�. �nceki bask�larda, �al��maya aktif olarak katk�da bulunmasalar bile n�fuzlar�n� kullanarak isimlerinin yazarlar aras�nda yer almas�
Destekleri ve katk�lar�yla y�r�t�len ara�t�rmalar sonucunda ger�ekle�tirilen yay�nlara destek veren ki�i, kurum veya kurulu�lar�n belirtilmemesi
Hen�z teslim edilmemi� veya kaynak olarak kabul edilmemi� tez veya �al��malar� sahibinin izni olmadan kullanmak
�nsan ve hayvan ara�t�rmalar�nda etik kurallara uymamak, yay�nlar�nda hasta haklar�na sayg� g�stermemek, hayvan sa�l��na ve ekolojik dengeye zarar vermek, gerekli izinleri almaktan ka��nmak
Bilimsel ara�t�rmalar i�in sa�lanan kaynak, yer, tesis ve cihazlar� k�t�ye kullanmak
Akademik atama ve y�kselmelerde bilimsel ara�t�rma ve yay�nlara ili�kin yanl�� veya yan�lt�c� beyanlarda bulunmak.

�ntihal Politikas�
�ntihal (hile), kas�tl� olsun veya olmas�n, etik ihlalidir. Ba�ka kaynaklar� taklit eden yaz�lar�n, kaynak g�stermeden sunulmas� ve yay�nlanmas� etik olmad�� i�in su�tur ve kabul edilemez bir davran�� kurallar�d�r. Bu nedenle G��s-Kalp-Damar Anestezi ve Yo�un Bak�m Derne�i Dergisi yay�n politikalar� gere�i t�m s�reli yay�nlar�nda yay�nlanacak t�m �al��malar i�in intihal denetleyicisi kullan�lmas�n� zorunlu k�lmaktad�r.

S�reli yay�nlar�m�za g�nderilen ve �al��malara k�r hakemlerin de�erlendirmesinden ge�en t�m �al��malar, iThenticate yaz�l�m program� kullan�larak taraf�m�zdan de�erlendirilir.

Bizim �al��mam�zda kriterimiz e�le�me y�zdesi de�ildir. Uzman bir ekip taraf�ndan, e�le�me y�zdeleri hari�, ancak e�le�en paragraflar�n belirlenmesi, al�nt� ve referanslar�n dergi yaz�m kurallar�na uygun olarak yaz�l�p yaz�lmad��, e�le�en c�mlelerin yerleri gibi parametreler dikkate al�narak denetim ger�ekle�tirilir. Makaledeki /paragraflar ve bunlar�n e�le�tirildi�i kaynaklar. Haz�rlanan intihal raporu �al��man�n ilgili edit�r�ne iletilir. Yay�n kurulu raporu de�erlendirerek yazardan yaz�daki hatalar�n d�zeltilmesini ve tekrar g�nderilmesini talep edebilir veya kabul veya reddedebilir. �al��man�n kabul� edit�r�n inisiyatifindedir.

Yay�n Kurulu, dergiye g�nderilen �al��malarla ilgili intihal, al�nt� manip�lasyonu ve sahtekarl�kla yanl�� beyanda bulunulmas�na ili�kin iddia ve ��phelere kar�� COPE kurallar�na uygun hareket edebilir.

Yapay Zeka (AI) Destekli Teknoloji
G��s-Kalp-Damar Anestezi ve Yo�un Bak�m Derne�i Dergisi, g�nderim s�ras�nda yazarlardan, g�nderilen �al��man�n �retiminde yapay zeka (AI) destekli teknolojiler, sohbet robotlar� veya g�r�nt� yarat�c�lar� gibi) kullan�p kullanmad�klar�n� a��klamalar�n� talep etmektedir. Bu teknolojiyi kullanan yazarlar, hem �n yaz�da hem de g�nderilen �al��mada bu teknolojiyi nas�l kulland�klar�n� a��klamal�d�r.

Chatbotlar (ChatGPT gibi) �al��man�n do�rulu�u, b�t�nl�� ve �zg�nl��nden sorumlu olamayacaklar� i�in yazar olarak listelenmemelidir ve bu sorumluluklar yazarl�k i�in gereklidir. Bu nedenle, yapay zeka destekli teknolojilerin kullan�m�n� i�eren g�nderilen t�m materyallerden insanlar sorumludur. Yazarlar sonucu dikkatli bir �ekilde incelemeli ve d�zenlemelidir ��nk� yapay zeka yanl��, eksik veya �nyarg�l� olabilen g�venilir g�r�nen ��kt�lar �retebilir. Yazarlar yapay zeka ve yapay zeka destekli teknolojileri yazar veya ortak yazar olarak listelememeli veya yapay zekaya yazar olarak at�fta bulunmamal�d�r. Yazarlar, yapay zeka taraf�ndan �retilen metin ve g�rseller de dahil olmak �zere makalelerinde intihal olmad��n� iddia edebilmelidir.

�nsanlar, tam al�nt�lar da dahil olmak �zere, al�nt� yap�lan t�m materyallere uygun �ekilde at�f yap�ld��ndan emin olmal�d�r.

Etik Politikas�

H�zl� Arama